Turystyka w roku zarazy

Rok zapowiadał się bardzo obiecująco. Pierwsi zwiedzający stawili się nadspodziewanie licznie o umówionej godzinie 3 stycznia, biura turystyczne przysłały harmonogramy, rozpoczęliśmy przyjmowanie grup i nadeszła połowa marca, kiedy ruch turystyczny z wiadomych powodów zamarł. Kurtyn wielkopostnych w tym roku nie wystawiono, a otwarty Szlak Architektury Drewnianej działał od lipca do połowy września, trzy dni w tygodniu. Spotkało się to z krytyką ze strony zwiedzających, którzy  spodziewali się możliwości wejścia codziennie, zwłaszcza w sezonie wakacyjnym i w dobie „wspierania turystyki”. Nietrudno przewidzieć czym skończy się od lat stopniowe skracanie umów przewodników po obiektach z Małopolską Organizacją Turystyczną.

Do sezonu turystycznego byliśmy bardzo dobrze przygotowani, zamówiono i odebrano trzecie wydanie folderu i cztery rodzaje nowych magnesów. Zamówiono drugie wydane albumu, niestety finalizację trzeba było przesunąć na czas nieokreślony. Zamontowano nowe tabliczki od strony drogi. W 2020 r. kościół odwiedziło z przewodnikiem 1230 osób, w tym 986  rodaków.

W tym roku kontynuowano projekt „Indygo w kościele” realizowany przez Stowarzyszenie Rozwoju Orawy, dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków Funduszu Promocji Kultury. Działanie to miało na celu popularyzację tej części dziedzictwa kulturowego Górnej Orawy, która związana jest z używaniem barwnika indygo. Duże zdjęcia zasłon wielkopostnych spełniły swoją rolę. Zwłaszcza w roku, kiedy kurtyn nie wystawiono. Podobnie jak w poprzednim roku, przeprowadzano prelekcje dla umawianych grup. Dodatkowo podczas całego sezonu turystycznego można było zobaczyć te zdjęcia, a zwiedzający mieli okazję zapoznać  się z tematem. Materiały związane z przygotowaniem prelekcji na temat zasłon wielkopostnych zostały opublikowane w broszurze pt. Indygo w Orawce, którą rozdawano uczestnikom. Publikacja zawiera informacje o historii zwyczaju i przedstawia znane na dzień dzisiejszy kurtyny w Polsce. Jej rozszerzeniem będzie pozycja naukowa pt. Sacrum na płótnie malowane, pod redakcją prof. dr hab. Ewy Kocój.

17 lipca, podczas uroczystości związanych z obchodami 100 lecia przyłączenia części Orawy do Polski ogłoszono zakończenie prac nad wnioskiem o nadanie zabytkowemu kościołowi statusu Pomnika Historii. Pozytywna opinia Rady Ochrony Zabytków pozwala na ostrożny optymizm.

24 lipca kościół dokładnie fotografowano i filmowano, z góry, z zewnątrz i wewnątrz. Projekt świątynia 3D ma być zachętą do zwiedzania obiektów. Fakt, nawet najlepsze zdjęcia nie oddają rzeczywistości. Strona ma duża oglądalność. Trzeba dodać, że udział w tym projekcie to ogromne wyróżnienie dla obiektu.

30 lipca gościliśmy w Orawce młodzież biorącą udział w wyjazdowej lekcji bibliotecznej, poświęconej twórczości Anny Przemyskiej, poetki i dziennikarki, mieszkającej w Orawce i pochowanej na tutejszym cmentarzu. To spotkanie odbyło się w ramach Orawskiego Festiwalu Literackiego, który przedstawia wybitne postacie naszego regionu, działające na niwie literatury.

Od sierpnia 2020 na stronie fundacji Przestrzenie Dziedzictwa można oglądać wystawę wirtualną pt. „Dziedzictwo kulturowe kościoła św. Jana Chrzciciela w Orawce”, prezentującą zabytek. Są na niej zdjęcia z opisami, jest zaczyn dla badaczy wysuniętych tez. Wystawa dofinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków Narodowego Funduszu Kultury w ramach programu Kultura-Interwencje 2020 miała trwać do października, ale Fundacja przedłużyła ten okres.

9 sierpnia mieliśmy ogromną przyjemność wysłuchać koncertu, który dały nam dwie młode zdolne artystki Fanni Nizalowski z Węgier i Maria Korzeniowska z Polski. W ten sposób Konsulat Generalny Węgier we współpracy z parafią w Orawce upamiętnili tysiącletnią przyjaźń polsko-węgierską. Koncert był transmitowany dzięki uprzejmości i dobroczynności OrawaTv, za co jeszcze raz serdecznie dziękuję.

3 września przybyła z Proszowic delegacja, która złożyła kwiaty na grobie lotników i przedstawiła koncepcję budowy pomnika ku pamięci Lotników i Personelu Naziemnego 24 Eskadry Rozpoznawczej 2 Pułku Lotniczego w Krakowie. Obelisk ma stanąć w przyszłym roku stanąć w Klimontowie. To z lotniska tymczasowego w tej miejscowości wystartował samolot, który 81 lat temu rozbił się w Orawce.

We wrześniu stanęła w pobliżu kościoła trzecia duża tablica informacyjna o zabytku, tym razem w języku węgierskim. Tekst opracował Nandor Udvarhelyi, zdjęcie dał Attila Mudrak, obaj panowie są autorami pamiętnej monografii Magyar szentek temploma. Tablica została sfinansowana ze środków Konsulatu Generalnego Węgier w Krakowie a będzie służyć licznie przybywającym rokrocznie pielgrzymom i zwiedzającym.

W połowie grudnia zakończono prace związane z renowacją nagrobka ks. Varzely’ego. Zgodnie z umową oczyszczono postument, wykonano i zamontowano figurkę Ukrzyżowanego, podniesiono płytę i odnowiono barierkę. Całość prac sfinansował również Konsulat Generalny Węgier w Krakowie. Z uwagi na inskrypcje na nagrobku, postać tego orawskiego kapłana budzi szczególne zainteresowanie gości z Węgier. Grób jest jednym z dowodów na historyczne zaszłości Orawy, o których ten zabytkowy kościół dobitnie przypomina. Taka jest historia Orawy, pamietają o niej również władze Węgier. Dziękujemy za współpracę byłej Konsul Generalnej Węgier pani Adrienne Kórmendy, którą pożegnaliśmy podczas sierpniowego koncertu i wyrażamy nadzieję na równie udaną z nowo powołanym panem Tiborem Gerencsérem, którego w listopadzie mieliśmy okazję w Orawce gościć.

piszczałki we wnętrzu szafy organowej, lewe drzwi, zdj. G.Bosak

W tym roku mieliśmy swoje plany promocyjne oprzeć na organach, których początek budowy datowany jest na 1620 r. Taką datę widzieli w 1972 r. renowatorzy na szafie. Równo 400 lat. Na tej stronie poświęcono im już 5 wpisów. Pozyskano też zdjęcia organów z lat 60. XX w., kiedy habsburski orzeł miał jedną głowę… Czekały na ten jubileusz. Kilka razy słyszałam od organmistrzów, że jest to jeden z najlepszych głosów w Europie. Mam nadzieję, że w przyszłym roku usłyszy to więcej osób.

opr. LB