https://www.nid.pl/pl/
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 8 kwietnia 2021 r. (Dz.U. 2021, poz. 719) zabytkowy kościół w Orawce uznano za pomnik historii. W ten sposób wyróżnia się zabytek nieruchomy o wyjątkowym znaczeniu dla polskiej kultury. Ten status wcześniej nadano zaledwie 109 miejscom w Polsce.
„Orawka – kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela … uznaje się za pomnik historii … ze względu na wartości historyczne, artystyczne i naukowe najstarszego katolickiego i jedynego dziś drewnianego kościoła polskiej części Górnej Orawy, który dzięki wyjątkowej klasie artystycznej i autentyzmowi architektury, wystrojowi i wyposażeniu wnętrza stanowi najcenniejszy dokument dziejów i kultury materialnej tego regionu Polski, a w czasie, gdy region ten znajdował się poza granicami naszego kraju, odegrał znaczącą rolę w podtrzymywaniu tożsamości narodowej i religijnej polskich osadników i ich potomków”. (wyjątki z Rozporządzenia)
Starania o uzyskanie tego wyróżnienia gospodarz obiektu – proboszcz parafii w Orawce i członkowie Towarzystwa Przyjaciół Orawy rozpoczęli w styczniu 2018 roku. Na 30 stronach wniosku udowodniliśmy, że jest to wyjątkowy zabytek nie tylko dla Orawy, ale dla całej Polski. Opisaliśmy złożoną historię kościoła na pograniczu, obecny wygląd i działania, które podejmiemy w przyszłości dla zachowania obiektu oraz jego promocji. Dołączyliśmy dokumentację fotograficzną, która zobrazowała to, czego słowami nie da się przecież opisać. O wsparcie poprosiliśmy parlamentarzystów z naszego regionu, miejscowe stowarzyszenia, instytucje kultury oraz zasłużonych dla Orawy naukowców, którzy na naszą prośbę wystosowali rekomendacje. Dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do uhonorowania tego wspaniałego zabytku.
W kwietniu 2019 delegacja Narodowego Instytutu Dziedzictwa przybyła do Orawki w celu sprawdzenia opisanego stanu faktycznego i przygotowania dokumentacji dla Rady Ochrony Zabytków, organu opiniodawczego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pozytywną opinię Rada wydała w czerwcu 2020 r. Dnia 8 kwietnia 2021 pan premier Mateusz Morawiecki i pan prezydent Andrzej Duda podpisali Rozporządzenie, które zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw z dnia 19 kwietnia 2021. Tym samym proces został zakończony.
Dla Orawian ten kościół od dawna jest prawdziwym pomnikiem regionalnej historii. Cieszymy się, że tę wartość dostrzegają w nim również inni. Mamy nadzieję, że popularyzacja w mediach, przyczyni się do wzrostu zainteresowania turystów naszym regionem.
Opr. Lucyna Borczuch