Archiwum autora: Lucyna Borczuch

O roku ów! podsumowanie 2021

Bez wątpienia ten rok jest jednym z najważniejszych w historii obiektu. Nadanie statusu Pomnika Historii to wielkie wyróżnienie, ale też zobowiązanie do zachowania zabytku w jak najlepszym stanie dla przyszłych pokoleń. Uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej to wydarzenie zgromadziło chcących oddać hołd księdzu budowniczemu Janowi Sczechowiczowi i pokoleniom Orawian, dbających o swoją świątynię.

Druga ważna uroczystość to obchody 200 rocznicy urodzin księdza kanonika Mateusza Varzely, proboszcza w Orawce w latach 1856-1897. W jego intencji 21 lutego, w rocznicę urodzin, odprawiona została msza św. z udziałem Konsula Generalnego Węgier w Krakowie pana Tibora Gerencsera. W dniu 24 czerwca, przy udziale węgierskich gości został poświęcony odnowiony nagrobek księdza Varzely. Wtedy też dokonano odsłonięcia trzeciej tablicy informacyjnej, tym razem w języku węgierskim.

W 2021 zostały wydane dwie książki dotyczące kościoła w Orawce. Pierwsza to wznowienie uzupełnionego albumu ORAWKA wydawnictwa Astraia. Druga to SACRUM NA PŁÓTNIE MALOWANE. Zamieszczono tam rozdział dotyczący historii, wyposażenia i znaczenia tej zabytkowej świątyni dla regionu, ale przede wszystkim jest to pierwsza w Polsce praca na temat zasłon wielkopostnych. W Almanachu Nowotarskim 2021 ukazała się recenzja tej książki. Pan Andrzej Skorupa zwrócił uwagę na liczne braki  (cytat), m.in. na fakt, że w publikacji znalazły się czarno-białe zdjęcia z Orawki i nie obrazują wspaniałości wnętrza (cytat). Zaznaczam, że SACRUM nie jest monografią kościoła, stąd liczne braki a zdjęcia pana Monity i tekst pana Skorupy w albumie ORAWKA w pewnym sensie je uzupełniają. Do mnie osobiście skierowany jest zarzut, że nie opisałam renowacji zasłon. Nie miałam żadnego dostępu do opracowań konserwatorskich, mimo wielokrotnych próśb, oba źródła mnie zbyły. No cóż, nie jestem naukowcem, jak w recenzji zauważono i szczerze dziękuję za konstruktywne uwagi. Co istotne, w Almanachu znalazło się to uzupełnienie, co nie omieszkam wykorzystać w następnej popularnonaukowej publikacji.

Obiekt był otwarty do zwiedzania od 1 lipca do 31 października. Z możliwości tej skorzystały 2833 osoby. To ponad dwukrotnie więcej niż w zeszłym roku, ale ograniczenia pandemiczne nadal powodowały odwoływanie wycieczek. Mamy nadzieję, że przyszły rok będzie pod tym względem lepszy. A szykuje się kolejna piękna 200 rocznica!

Lucyna Borczuch

Pamiątkowa tablica odsłonięta

Od dzisiaj można w pełnej krasie oglądać potwierdzenie nadania kościołowi statusu Pomnika Historii. Kiedy, jak i dlaczego. Tablica została zamocowana przed wejściem do nawy kościoła. Obiekt został zaliczony do tej szczególnej setki zabytków na stulecie odzyskania niepodległości Polski. Dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do nadania tego wyróżnienia, a dzisiaj zaszczycili nas swoją obecnością. Padło dużo wzniosłych słów o wartości zabytku i roli jaką wciąż spełnia w podtrzymaniu tożsamości lokalnej i narodowej. TO JEST POMNIK HISTORII. I nie chodzi tylko o sam status zabytku w rankingach. Dobitnie to dzisiaj wybrzmiało.

Podczas uroczystości odczytano okolicznościowe adresy od metropolity krakowskiego arcybiskupa Marka Jędraszewskiego i Starosty Powiatu Nowotarskiego pana Krzysztofa Fabera. Głos zabrali Sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan Edward Siarka, senator pan Jan Hamerski, Dyrektor Departamentu Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Promocji Urzędu Marszałkowskiego Kraków pani Monika Gubała, Przewodniczący Rady Powiatu pan Tadeusz Rafacz oraz Radny Powiatu Nowotarskiego pan Julian Stopka, który podziękował Lucynie Borczuch, ks. Adamowi Gabrysiowi i Towarzystwu Przyjaciół Orawy za starania na rzecz wpisania obiektu na listę Pomników Historii. Dziękujemy panu ministrowi Edwardowi Siarce i panu senatorowi Janowi Hamerskiemu, którzy od początku wspierali działania. Serdeczne podziękowania składamy wszystkim instytucjom za udzielone rekomendacje, w tym Konsulowi Generalnemu Węgier, reprezentowanemu dzisiaj przez panią konsul Martę Ritecz Sekulic i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu O/Nowy Targ w osobie pana Roberta Kowalskiego.

Dziękujemy panom Józefowi Szperlakowi i Łukaszowi Wiaterowi z Towarzystwa Przyjaciół Orawy oraz Stowarzyszeniu Rozwoju Orawy, które reprezentowała wiceprezes pani Renata Martyniak – za ogromne wsparcie w działaniach i dzisiejszą obecność.

Uroczystość odsłonięcia pamiątkowej tablicy

`ZAPROSZENIE 21 listopada 2021 r. odbędzie się uroczystość z okazji nadania kościołowi w Orawce statusu Pomnika Historii. W obiekcie zawiśnie tablica upamiętniająca to doniosłe wydarzenie. Jej odsłonięcie przy udziale parlamentarzystów, samorządowców, konserwatorów zabytku i branży turystycznej dokona się po mszy św. o godz. 10.30. Serdecznie zapraszamy na tę wyjątkową uroczystość. Ubierzcie się ciepło i bądźcie z nami!

„Orawka – kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela … uznaje się za pomnik historii … ze względu na wartości historyczne, arty­styczne i naukowe najstarszego katolickiego i jedynego dziś drewnianego kościoła polskiej części Górnej Orawy, który dzięki wyjątkowej klasie artystycznej i autentyzmowi architektury, wystrojowi i wyposażeniu wnętrza stanowi najcenniej­szy dokument dziejów i kultury materialnej tego regionu Polski, a w czasie, gdy region ten znajdował się poza granicami naszego kraju, odegrał znaczącą rolę w podtrzymywaniu tożsamości narodowej i religijnej polskich osadników i ich potom­ków”. (wyjątki z Rozporządzenia)

Promocja wspólnego dziedzictwa

W dzień odpustu parafialnego 24.06.2021 w Orawce mieliśmy przyjemność spotkać się z JE ks. László Kiss-Rigó, biskupem Szeged-Csanád, Konsulem Generalnym Węgier w Krakowie panem Tiborem Gerencserem, przedstawicielem Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Handlu Węgier – sekretarzem stanu p. Vizi Lászlo, Konsulem Honorowym RP w Segedynie panem Karolem Biernackim oraz delegacją rektorów Uniwersytetów z Segedynu i Kluż. Okazją była uroczystość poświęcenia nagrobka ks. Varzely i odsłonięcia tablicy informacyjnej w języku węgierskim. Czytaj dalej →

Wznowienie albumu ORAWKA

Dzięki współpracy Proboszcza parafii w Orawce z wydawnictwem Astraia mamy wznowienie poszukiwanej od dawna książki ORAWKA. W serii Zabytkowe kościoły Podtatrza ukazało się dotąd kilkanaście rozchwytywanych opracowań duetu Andrzej Skorupa i Rafał Monita.

Drugie wydanie poprawiono i uzupełniono m.in. o zdjęcie czwartej kurtyny i detalu najstarszej zasłony sprzed renowacji. Niezmiernie cieszę się, że udało się pozyskać i zamieścić informacje na temat przebiegu tych prac konserwatorskich. W publikacji dodano abstract w językach angielskim i węgierskim oraz skan Rozporządzenia Prezydenta RP w sprawie uznania zabytku za pomnik historii.

Książka do nabycia w promocyjnej cenie 30 złotych w punkcie informacyjnym przy kościele. Czas otwarcia punktu zamieszczony jest na tej stronie w niebieskim polu po prawej.

Majówka 2021

Aby umożliwić Państwu modlitwę z elementami kontemplacji sztuki sakralnej we wnętrzu najszacowniejszej orawskiej świątyni planuje się dodatkowe otwarcie

w sobotę 1 maja w godzinach od 10.00 do 17.00

w niedzielę 2 maja od 11.30 do 16.00

Z a p r a s z a m y

Sacrum na płótnie malowane

W ostatnim tygodniu lutego br. ukazała się książka o zasłonach wielkopostnych w kościele w Orawce. Składa się z czterech części. W pierwszej, Na pograniczu kultur i wyzwań. Fenomen kościoła p.w. św. Jana Chrzciciela w Orawce prof. Ewa Kocój przedstawiła temat świątyni w przestrzeni kulturowej, na przykładzie wymienionego kościoła. W drugiej Zasłony w liturgii kościelnej – źródła i funkcje zwyczaju badaczka umieściła tkaninę obrzędową na tle sztuki sakralnej w kościele wschodnim i zachodnim. Trzecia część Kurtyny w tradycji kościoła katolickiego dotyczy już tylko opon wielkopostnych, ze szczególnym uwzględnieniem 17 zachowanych i znanych obecnie tkanin tego typu, znajdujących się w Polsce. Jej autorką jest Lucyna Borczuch, która od lat prowadzi kwerendę w tej sprawie. Czwartą część Zasłony wielkopostne w kościele św. Jana Chrzciciela w Orawce – opis, ikonografia i treści ideowe napisała Maria Borczuch-Białkowska. Z tego rozdziału Czytelnik dowie się na co, tak naprawdę patrzy. Czytaj dalej →